Có những con số tưởng như đơn giản, nhưng khi đặt vào hai tọa độ khác nhau trên bản đồ, lại mở ra hai thế giới đối lập.
700.000 đô la Mỹ, khoảng 17 tỷ VNĐ là mức giá mà người mua có thể sở hữu một căn biệt thự một tầng rộng hơn 230m², đầy đủ vườn riêng trước sau, garage, 4 phòng ngủ, 3 nhà vệ sinh, một phòng làm việc riêng và quyền sở hữu toàn phần cả nhà và đất - tại Dallas (Texas, Mỹ). Mức giá này chỉ bằng 1/4 mức giá mua căn hộ cao cấp ở Hà Nội.
Ở một khía cạnh nào đó, giá trị đang “đảo ngược”, nơi từng được xem là chuẩn mực thượng lưu về giá bất động sản như Hà Nội, lại đang khiến nhiều người phải đặt câu hỏi: Chúng ta thực sự đang trả tiền cho điều gì?
Xem thêm bài viết: Làn sóng di cư sau sáp nhập, giới tinh hoa nhắm đến vùng ven
Biệt thự Mỹ: Thiết kế thực dụng, trải nghiệm sống tối đa
Ngôi nhà tại Dallas mà chúng tôi tham khảo không phải là một căn biệt thự xa hoa đắt tiền kiểu show-off. Đó là một ngôi nhà mẫu điển hình, được thiết kế để phục vụ nhu cầu ở và làm việc, rất phổ biến tại Mỹ thời hậu Covid.
Bước vào nhà là một phòng làm việc độc lập ngay cửa ra vào, đón tiếp khách hàng hoặc tách biệt khỏi không gian sinh hoạt gia đình. Trần cao, ánh sáng tự nhiên tràn ngập. Phòng bếp có kho chứa đồ riêng, một chi tiết nhỏ nhưng thực dụng, phản ánh lối sống mua sắm dài hạn tại các siêu thị như Costco.
Phòng tắm là một mê cung nhỏ: có phòng tắm, phòng thay đồ, phòng giặt riêng biệt, không cầu kỳ, nhưng hoàn toàn thấu hiểu từng nhu cầu cá nhân. Không gian xanh bao quanh nhà, sân vườn nối liền từ trước ra sau, trẻ em có thể nô đùa, người lớn có thể thư giãn dưới hiên, giữa ánh nắng và cỏ mướt.
Tất cả nằm trên một mặt sàn. Không cần lên xuống cầu thang. Không cần sống dày đặc trong chung cư tầng cao. Và đặc biệt, người mua không thuê đất mà sở hữu toàn phần.
Hà Nội: 700.000 đô cho 1 căn hộ, và những lựa chọn cần cân nhắc
Với cùng 17 tỷ đồng, tại Hà Nội, người mua có thể sở hữu: Một căn hộ hạng sang khoảng 120 - 140m² tại một dự án cao cấp nội đô, hoặc 4 căn hộ trung cấp diện tích 50 - 60m² ở các khu vực ngoại thành đang đô thị hóa.
Tuy nhiên, khái niệm “sở hữu” ở đây là một ẩn dụ đẹp. Hầu hết các dự án đều chỉ có thời hạn sử dụng đất 50 năm, sổ hồng sở hữu căn hộ chứ không sở hữu đất, và các không gian xanh, nhiều tiện ích, đều nằm trong phần diện tích không riêng tư. Người mua đang chia sẻ cùng hàng nghìn cư dân khác, trong một khối công trình khép kín.
Với tình trạng mật độ xây dựng cao, quỹ đất hạn hẹp, và mô hình phát triển đô thị theo chiều cao, điều này không bất ngờ. Nhưng đặt trong bối cảnh so sánh toàn cầu, đây là một lát cắt đáng để suy ngẫm về giá trị sống thực sự của người mua Việt Nam.
Giá nhà Việt Nam đang phản ánh điều gì?
Một mặt, thị trường bất động sản Hà Nội chịu tác động mạnh từ nhiều yếu tố đặc thù. Tâm lý “giữ đất - giữ tài sản” đã ăn sâu trong văn hóa tích sản của người Việt, khiến nhà đất luôn được xem là kênh đầu tư an toàn dù giá đã lên rất cao. Đồng thời, tốc độ đô thị hóa nhanh cùng quỹ đất ngày càng khan hiếm đẩy mặt bằng giá lên từng năm. Bên cạnh đó, tình trạng đầu cơ diễn ra ở nhiều khu vực mới, với kỳ vọng tăng giá hơn là để ở thật, càng làm thị trường thêm méo mó, nhiều nơi giá cao nhưng lại thiếu cư dân thật sự.
Mặt khác, nhà ở vẫn là nơi cư trú chứ không phải nơi biểu tượng đầu cơ. Tại Mỹ, giá trị căn nhà gắn với công năng, với tiện ích sống và hạ tầng xung quanh. Các thành phố như Dallas phát triển theo chiều ngang, tận dụng đất rộng, tạo ra những cộng đồng dân cư trải đều thay vì nén chặt lên cao.
Và quan trọng nhất, ở Mỹ, giá nhà không bị “bơm thổi” bằng kỳ vọng sinh lời ngắn hạn. Mọi thứ diễn ra trong khuôn khổ pháp lý rõ ràng, minh bạch, ít bị chi phối bởi tâm lý bầy đàn hay các cú sốt đất ảo.
Xem thêm bài viết chi tiết: Cung tăng mạnh, giá vẫn cao - nghịch lý hay chiến lược thị trường
Một câu hỏi cho nhà đầu tư: Bạn đang mua nhà hay mua kỳ vọng?
Nếu nhìn bất động sản là một kênh trú ẩn tài sản, thì 17 tỷ đồng có thể là hợp lý trong một vài trường hợp.
Nhưng nếu xem nhà là nơi để sống để làm việc, để nuôi dưỡng gia đình thì rõ ràng giá trị đang bị hoán đổi. Ở Việt Nam, người mua trả tiền để sở hữu một vị trí tiềm năng, còn ở Mỹ, người mua trả tiền để có một nơi sống lý tưởng ngay từ hôm nay.
Sự đảo chiều của giá trị và tư duy tái định nghĩa "sống"
Khái niệm về nhà ở khác nhau theo vị trí địa lý và văn hóa sống. Tại Việt Nam, một căn hộ 4 tỷ đồng có thể không có đủ ban công trồng cây. Còn ở Dallas, căn nhà 700.000 đô được xây sẵn sân chơi, kho chứa, và phòng làm việc riêng.
Sự so sánh này không nhằm để “hạ thấp” thị trường Việt Nam. Nhưng là một góc nhìn cần thiết để mỗi người mua BĐS có thể tự hỏi: Mình đang mua cái gì? Mình mua nhà để làm gì?
Nguồn: Nhato.
