Ở Nhật Bản, có những thứ được xem là quốc bảo, không phải vì chúng dát vàng hay gắn kim cương, mà bởi chúng đã sống đủ lâu để trở thành một phần lịch sử, như cây tùng La Hán 810 năm tuổi vừa chính thức có mặt tại Việt Nam này.
Một cây tùng và sứ mệnh truyền đời của ba thế hệ
“Cây này được đưa đến nhà tôi từ thời ông nội. Đến nay, đã là ba đời người, mỗi năm đều có người cắt tỉa, tưới nước, canh phân bón đúng mùa.”
Lời kể giản dị của ngài Kawaguti, chủ nhân cũ của cây, như gói gọn cả một triết lý sống. Đó không còn là chuyện chơi cây, mà là một mối liên kết giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và hiện tại. Một cây tùng, nhưng mang trên mình cả trách nhiệm, ký ức và văn hóa.
Với chu vi hơn 3 mét, cây mang dáng trực, một dáng thế tùng cổ điển hiếm có, biểu thị cho sự chính trực, kiên cường. Và hơn hết, cây sở hữu một điểm đặc biệt được ví như “nốt ruồi duyên”, chi tiết không thể tạo ra bằng kỹ thuật mà chỉ xuất hiện theo cách ngẫu nhiên theo thời gian tích lũy.
Xem thêm bài viết chi tiết: Mua nhà ở Mỹ có dễ dàng?
Hơn 800 năm tuổi: “Hoa hậu tùng Nhật Bản” và biểu tượng quốc dân
Theo các nghệ nhân bonsai kỳ cựu, cây tùng này từng nằm trong Top 100 cây bonsai đẹp nhất Nhật Bản. Với thế đứng uy nghiêm, bộ rễ khỏe mạnh, tán lá xanh bền vững theo năm tháng, cây được ví như “hoa hậu tùng”, một biểu tượng danh giá trong giới bonsai Nhật.
Nhiều chính trị gia, nghệ sĩ nổi tiếng từng đến chiêm ngưỡng cây, và nó cũng từng xuất hiện trên truyền hình quốc gia Nhật Bản như một niềm tự hào văn hóa. Trong nhiều năm, gia đình Kawaguti vẫn luôn xem cây như một phần danh dự của gia tộc.
Từ cố hương đến Việt Nam: hành trình vạn dặm
Việc đưa một cây 810 năm tuổi rời Nhật là điều tưởng như không thể. Không chỉ bởi pháp lý nghiêm ngặt, vì cảm xúc của những nghệ nhân, mà còn vì những khó khăn trong việc vận chuyển. Nhưng sau hơn 30 năm theo đuổi và nhiều lần đàm phán, anh Lưu Công Thành, chủ vườn Thanh Tùng Cát Tường, đã chính thức trở thành người kế thừa. Người ta đồng ý chuyển giao cây tùng hơn 800 năm tuổi này không phải vì nhận được giá cao mà bởi sự bền bỉ, kỹ thuật, và đặc biệt là tình yêu và tư cách đạo đức mà anh Thành thể hiện.
Theo giới bonsai quốc tế, những cây tùng vượt qua 500 năm tuổi đã cực hiếm. Với cây tùng hơn 800 năm, không chỉ tuổi đời vượt trội, mà toàn bộ tỉ lệ dáng - rễ - tán - vỏ thân đều giữ được gần như nguyên bản, điều cực kỳ khó khi cây trải qua khí hậu, chiến tranh và thiên tai.
Nói cách khác: đây là một di sản sống có tỉ lệ hoàn mỹ, ngang với các tác phẩm nghệ thuật tầm bảo vật quốc gia.
Xem thêm video chi tiết: Thú chơi Tùng La Hán của bậc chính nhân quân tử có thực sự thú vị?
Từ di sản cá nhân thành di sản cộng đồng: Giá trị lan tỏa văn hóa
Sự kiện cây tùng hơn 800 năm tuổi được chuyển về Việt Nam không chỉ là một cột mốc cho giới bonsai, mà còn là biểu hiện của sự dịch chuyển văn hóa theo chiều sâu.
Nó đặt ra một câu hỏi: Liệu chơi cây chỉ là thú vui cá nhân? Hay còn là một cách gìn giữ di sản văn hóa cho thế hệ mai sau?
Với sự chăm sóc của đội ngũ Thanh Tùng Cát Tường, cây không chỉ tiếp tục được bảo tồn bằng kỹ thuật hiện đại, mà còn sẽ được giới thiệu đến cộng đồng người yêu thiên nhiên, văn hóa và nghệ thuật sống. Cây đã sống hơn 800 năm. Và giờ đây, ở một vùng đất mới, nó sẽ tiếp tục sống thêm vài thế kỷ nữa, không chỉ như một cây cảnh mà như một chứng nhân văn hóa, một biểu tượng của tình yêu bền bỉ và niềm tin vào giá trị vĩnh cửu.
Nguồn: Nhato.
