Trong lĩnh vực xây dựng, phần lớn mọi người đều quen thuộc với khái niệm về hạng mục công trình và công trình xây dựng. Thế nhưng, không ít người vẫn chưa thể hiểu thấu đáo những khái niệm này, dù đã có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành. Trong bất kỳ dự án xây dựng nào, việc lập dự toán yêu cầu người xây dựng cần nắm vững về phạm vi công việc và các chi phí liên quan trước khi bắt đầu triển khai. Một phần quan trọng khác là khả năng đánh giá và xác định tất cả các yếu tố liên quan đến dự án. Bài viết dưới đây NhatoReview sẽ mang đến thông tin chi tiết về hạng mục công trình để bạn có cái nhìn rõ nét hơn về vấn đề này.
Khái niệm công trình xây dựng
Công trình xây dựng là một dự án hoặc nhiệm vụ nhằm xây dựng, cải tạo, hoặc bảo trì các cấu trúc vật lý hoặc cơ sở hạ tầng. Công trình xây dựng có thể liên quan đến việc xây dựng nhiều loại công trình như tòa nhà, cầu, đường, đập, hệ thống thoát nước, và nhiều dự án khác. Nó đòi hỏi sự lên kế hoạch, thiết kế, quản lý, và thực hiện các hoạt động xây dựng để đạt mục tiêu cụ thể.
Công trình xây dựng là sự kết hợp giữa sức lao động của con người, nguyên vật liệu xây dựng, và thiết bị tại một địa điểm nhất định, có thể bao gồm cả phần trên hoặc dưới mặt đất, cũng như phần trên hoặc dưới mặt nước. Những công trình này được thực hiện theo các kế hoạch thiết kế cụ thể.
Xem thêm: vật liệu xây dựng hoàn thiện
Tìm hiểu về hạng mục xây dựng
Khái niệm hạng mục xây dựng
Trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là xây dựng và trong đời sống hàng ngày, thuật ngữ “hạng mục” được sử dụng phổ biến. Hạng mục công trình đơn giản là các phần nhỏ, tự trị bên trong một công trình lớn. Ví dụ, trong một dự án xây dựng tổng thể, có rất nhiều hạng mục lớn.
Hạng mục công trình là một phần của công trình chính và có khả năng hoạt động độc lập. Trong một tòa nhà hoặc công trình, bạn sẽ thấy nhiều hạng mục cụ thể khác nhau. Chúng có thể là hàng rào quanh công trình, khu vườn mini, hồ bơi, và nhiều yếu tố khác nữa. Tên tiếng Anh của “hạng mục công trình” là “Item of works.”
Tầm quan trọng của hạng mục công trình
Trong một công trình xây dựng, độ chi tiết của mỗi hạng mục càng cao, thì càng có ý nghĩa quan trọng. Sự chi tiết này làm rõ từng phần nhỏ cụ thể, hỗ trợ người thực hiện hoàn thành công việc một cách tỉ mỉ và chính xác hơn qua từng giai đoạn. Một công trình với nhiều hạng mục chi tiết sẽ đảm bảo công việc được thực hiện một cách tỉ mỉ và giảm thiểu sai sót, và nếu có sai sót xảy ra, chúng cũng dễ dàng được phát hiện và khắc phục.
Chất lượng của từng hạng mục đảm bảo sẽ đưa đến chất lượng tổng thể của công trình xây dựng. Thêm vào đó, vai trò của những người thực hiện các hạng mục cũng rất quan trọng. Họ là người trực tiếp thực hiện từng chi tiết trong công trình và hạng mục đó. Do đó, người thực hiện phải sở hữu trình độ chuyên môn cao và đáp ứng các yêu cầu cụ thể để thực hiện công việc hiệu quả. Một vài lý do khiến hạng mục xây dựng trở nên thiết yếu: ![Hai kỹ sư xây dựng đang xem bản vẽ trước công trình dang dở, có cần cẩu và giàn giáo phía nền trời xanh.]()
- Xác định phạm vi công việc: Hạng mục làm rõ ràng phạm vi hoạt động của một dự án, đảm bảo tất cả mọi người liên quan hiểu nhiệm vụ của mình, tránh hiểu nhầm hay tranh chấp.
- Lập dự toán và quản lý chi phí: Đây là nền tảng để lập dự toán và giám sát chi phí, cho phép ước tính chính xác từng phần kinh phí, tối ưu quản lý nguồn lực và ngân sách.
- Quản lý thời gian: Phân tách dự án thành các hạng mục giúp quản lý thời gian thuận tiện hơn, lập kế hoạch và theo dõi tiến độ dễ dàng.
- Kiểm soát chất lượng: Việc chia nhỏ dự án thành các hạng mục giúp dễ dàng kiểm soát chất lượng từng phần công việc.
- Quản lý nhân lực: Hạng mục giúp quản lý tài nguyên nhân lực hiệu quả, người quản lý phân công và theo dõi hiệu suất từng nhóm.
- Minh bạch và trách nhiệm: Chia dự án thành hạng mục rõ ràng minh bạch và xác định trách nhiệm cụ thể cho từng phần công việc.
- Đảm bảo an toàn: Tập trung vào an toàn cho từng hạng mục, giảm nguy cơ tai nạn và thương tích.
Những điểm cần lưu ý về hạng mục xây dựng
Một dự án đầu tư xây dựng có thể bao gồm nhiều công trình khác nhau. Mỗi công trình có thể có một hoặc nhiều hạng mục công trình, phụ thuộc vào quy mô và đặc điểm riêng. Trong hạng mục, có thể có nhiều công việc xây lắp khác nhau. Sau khi hoàn thành mỗi công việc, cần tiến hành nghiệm thu trước khi thực hiện công việc tiếp theo để đảm bảo chất lượng và tránh sai sót. Đây là quá trình nghiệm thu công việc hoàn thành. Với một hạng mục công trình, hoàn thành cần qua nhiều công việc như phần móng, công việc thô, hoàn thiện và nhiều công việc khác. Khi hoàn thành một nhóm công việc, nghiệm thu giai đoạn diễn ra, tuy không phải lúc nào cũng cần.
Sau khi kết thúc mọi công việc của hạng mục hoặc công trình, tiến hành nghiệm thu bàn giao và đưa vào sử dụng. Với công trình có nhiều hạng mục (như trung tâm thương mại, khách sạn từ 3 sao đến 6 sao, tòa nhà văn phòng,...), các tiêu chuẩn thiết kế được ghi rõ trong tài liệu thiết kế. Khi hoàn thành từng hạng mục, tổ chức nghiệm thu và bàn giao hoặc tổng thể cho toàn công trình. Bên cạnh đó, lưu ý ngắn gọn như sau: ![Kỹ sư đội mũ bảo hộ giám sát công trình xây dựng, tay cầm bản vẽ. Trước mặt là tòa nhà đang thi công.]()
- Phạm vi cần được xác định rõ ràng: Đảm bảo rằng phạm vi công việc được ghi chép chi tiết trong hợp đồng hoặc tài liệu thiết kế.
- Thực hiện nghiệm thu đúng hạng mục: Sau mỗi giai đoạn hoàn tất, cần tiến hành nghiệm thu để đảm bảo chất lượng và tuân thủ phạm vi đã đặt ra. Nếu có lỗi, phải sửa chữa trước khi tiếp tục.
- Quản lý tài liệu cẩn thận: Tài liệu liên quan cần được lưu trữ một cách có hệ thống, bao gồm hợp đồng, thiết kế, biên bản nghiệm thu và các tài liệu khác.
- Tuân thủ quy định và chuẩn mực: Đảm bảo thiết kế và thi công phù hợp với các quy định và chuẩn kỹ thuật, thường xuyên kiểm tra tính tuân thủ.
- Theo dõi tiến độ: Giám sát từng giai đoạn để đảm bảo hoàn thành đúng thời hạn. Nếu có trễ, cần điều chỉnh kịp thời.
- Quản lý nguồn lực hiệu quả: Đảm bảo rằng nhân lực, thiết liệu và thiết bị cần thiết luôn sẵn sàng cho từng hạng mục.
- Ưu tiên an toàn: Đảm bảo rằng các biện pháp và quy định an toàn được tuân thủ nghiêm ngặt trong quá trình thi công.
- Lựa chọn kỹ thuật viên và chuyên gia: Chọn các nhà thầu hoặc nhân viên có kỹ thuật và chuyên môn tốt cho từng khía cạnh của dự án.
- Giám sát thường xuyên: Thực hiện giám sát định kỳ để đảm bảo các hạng mục được tiến hành theo đúng quy trình và yêu cầu.
- Bàn giao và bảo trì: Thiết lập quy trình bàn giao cùng với kế hoạch bảo trì để sử dụng hạng mục một cách hiệu quả nhất.
Có thể bạn quan tâm: dien tich xay dung nha toi thieu
Các ví dụ về hạng mục xây dựng
Dưới đây là một số ví dụ về hạng mục công trình để bạn hình dung rõ hơn:- Biệt thự đơn lẻ: Bao gồm các hạng mục như hàng rào, garage, hồ bơi và tiểu cảnh vườn.
- Dự án chung cư: Có nhiều hạng mục như khu vui chơi, sân tập thể dục và hồ bơi.
- Trường học các cấp: Hạng mục công trình như lớp học, thư viện, sân chơi và nhà vệ sinh.
Những ví dụ này minh chứng cho sự đa dạng và phức tạp của các hạng mục công trình trong dự án xây dựng. ![Nhóm kỹ sư và kiến trúc sư đang thảo luận kế hoạch xây dựng trên bàn có bản vẽ và mũ bảo hộ.]()
Trách nhiệm của các gia chủ trong quản lý hạng mục xây dựng
Theo quy định tại Điều 7 Nghị định số 06/2021/NĐ-CP, các bên có trách nhiệm trong quản lý công trình bao gồm: Các bên liên quan trực tiếp như: a. Chủ đầu tư, hoặc đại diện chủ đầu tư; b. Nhà thầu xây dựng; c. Nhà thầu cung ứng sản phẩm và thiết bị xây dựng; d. Các nhà thầu tư vấn như khảo sát, thiết kế, quản lý dự án, giám sát và thử nghiệm.- Điểm d của khoản 1 này yêu cầu những người tham gia hoạt động xây dựng phải đủ năng lực theo quy định, đảm bảo chất lượng và an toàn, tuân thủ và chịu trách nhiệm trước pháp luật, chủ đầu tư, cùng nhà thầu chính (nếu họ là nhà thầu phụ). Nhà thầu chính cần bảo đảm công việc của nhà thầu phụ trước chủ đầu tư.
- Nếu sử dụng hình thức liên danh, trách nhiệm chất lượng công việc phải được định rõ trong thỏa thuận liên danh, bao gồm vai trò của thành viên đứng đầu, trách nhiệm chung và riêng của từng thành viên, cùng với phạm vi và quy mô công việc. Các điều khoản này sẽ có trong hợp đồng xây dựng với chủ đầu tư.
- Với hợp đồng tổng thầu thiết kế – cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình (tổng thầu EPC) hay hợp đồng chìa khóa trao tay, tổng thầu phải quản lý chất lượng và giám sát thi công cả phần việc của mình và của nhà thầu phụ, cũng như thực hiện các nhiệm vụ khác theo hợp đồng xây dựng.
- Chủ đầu tư cần quản lý xây dựng phù hợp với hình thức đầu tư, quản lý dự án, giao thầu, quy mô và nguồn vốn trong suốt quá trình dự án. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm tổ chức, giám sát, nghiệm thu và bàn giao công việc, có thể tự thực hiện nếu đáp ứng đủ năng lực, nhưng việc nghiệm thu không làm giảm trách nhiệm của nhà thầu.
- Nếu chủ đầu tư lập ban quản lý dự án hoặc ủy quyền cho ban quản lý chuyên ngành, việc ủy quyền cần được ghi lại. Chủ đầu tư chỉ đạo và kiểm soát các công việc được ủy quyền, và ban quản lý phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và chủ đầu tư.
- Trong trường hợp thuê nhà thầu tư vấn quản lý hoặc giám sát công trình, chủ đầu tư cần quản lý hợp đồng và giải quyết vấn đề giữa các nhà thầu cũng như phối hợp với chính quyền địa phương.
- Với hợp đồng tổng thầu EPC hoặc chìa khóa trao tay, chủ đầu tư phải kiểm tra và thúc đẩy thực hiện các nhiệm vụ quản lý đã thỏa thuận và tổ chức nghiệm thu, bàn giao công trình.
- Đối với dự án PPP: a. Doanh nghiệp PPP phải chịu trách nhiệm quản lý xây dựng như chủ đầu tư. b. Cơ quan ký kết hợp đồng theo hình thức PPP cần thực hiện các quy định theo khoản 8 Điều 19 của Nghị định này, có nghĩa vụ chỉ đạo và kiểm tra các nhiệm vụ được ủy quyền.
- Quyền, nghĩa vụ, và trách nhiệm của các bên theo khoản 1 này phải được ghi trong hợp đồng và tuân theo pháp luật.
Gợi ý xem thêm: Những thiết kế nhà cấp 4 tuyệt đẹp dưới 300 triệu xu hướng 2025
