Nổi bật với hệ thống vân gỗ độc đáo và độ bền vượt trội, gỗ trắc luôn là lựa chọn hàng đầu cho các sản phẩm nội thất cao cấp. Tìm hiểu về giá trị và ứng dụng của loại gỗ quý này cùng NHATO để có cái nhìn toàn diện nhất.
Gỗ trắc là gì?
Gỗ trắc là một trong những loại gỗ quý hiếm và có giá trị kinh tế cao tại Việt Nam, thuộc họ Đậu (Fabaceae) với tên khoa học là Dalbergia cochinchinensis. Loại gỗ này nổi bật với vẻ đẹp của hệ thống vân gỗ độc đáo, màu sắc phong phú và đặc biệt là độ bền vượt trội. Nhờ những ưu điểm này, gỗ trắc được ưa chuộng trong việc chế tác đồ nội thất cao cấp, các tác phẩm điêu khắc nghệ thuật và nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo.
Các tên gọi khác của gỗ trắc:
- Cẩm lai Nam Bộ: Tên gọi này phản ánh nguồn gốc địa lý của cây gỗ trắc, thường được tìm thấy ở khu vực Nam Bộ.
- Gỗ hương: Ở một số địa phương, gỗ trắc được biết đến với tên gọi gỗ hương do đặc tính tỏa ra mùi hương dịu nhẹ, dễ chịu.
Phân loại nhóm gỗ của gỗ trắc
Tại Việt Nam, gỗ trắc được xếp vào nhóm I, nhóm cao nhất trong bảng phân loại các loại gỗ quý. Việc xếp hạng này hoàn toàn tương xứng với các phẩm chất vượt trội mà gỗ trắc sở hữu, bao gồm giá trị kinh tế cao, chất lượng gỗ tuyệt hảo và sự khan hiếm trên thị trường.
- Độ bền vượt trội: Gỗ trắc có khả năng kháng mối mọt tự nhiên, chịu được áp lực và lực tác động lớn. Đặc biệt, nó ít bị cong vênh hay biến dạng ngay cả khi tiếp xúc với điều kiện môi trường thay đổi khắc nghiệt, đảm bảo tuổi thọ lâu dài cho sản phẩm.
- Vân gỗ đẹp và tinh xảo: Hệ thống vân gỗ trắc vô cùng độc đáo, đa dạng với các họa tiết cuộn xoáy, uốn lượn hoặc hình núi, tạo nên vẻ đẹp tự nhiên, sang trọng và có chiều sâu cho từng món đồ.
- Màu sắc phong phú: Gỗ trắc mang nhiều gam màu khác nhau như đen tuyền, đỏ sẫm, vàng óng, xanh lục nhạt, mang đến sự linh hoạt trong thiết kế và lựa chọn cho người tiêu dùng.
- Giá trị kinh tế cao: Nhờ những đặc tính ưu việt kể trên, gỗ trắc có giá trị kinh tế rất cao và luôn là mặt hàng được săn đón trên thị trường nội thất và đồ mỹ nghệ.
- Độ quý hiếm: Nguồn cung gỗ trắc hạn chế do quá trình sinh trưởng chậm và khai thác có kiểm soát, càng làm tăng thêm giá trị và sự khao khát sở hữu đối với loại gỗ này.
Các loại gỗ trắc phổ biến và đặc điểm nhận dạng
Gỗ trắc luôn được đánh giá cao về vẻ đẹp tự nhiên và độ bền bỉ, khẳng định vị thế là một trong những loại gỗ quý hiếm và đắt giá nhất thị trường. Tuy nhiên, ít người biết rằng gỗ trắc không phải là một loại duy nhất mà bao gồm nhiều chủng loại khác nhau, mỗi loại sở hữu những nét đặc trưng riêng biệt về màu sắc, vân gỗ và đặc tính.
Các loại gỗ trắc phổ biến:
- Gỗ trắc đen: Được xem là loại quý hiếm và được săn lùng nhiều nhất, nổi bật với màu đen tuyền hoặc xám đen sang trọng. Vân gỗ trắc đen thường có xu hướng cuộn xoáy đẹp mắt, thể hiện độ cứng và chắc vượt trội. Loại gỗ này thường được ưu tiên sử dụng để chế tác các món đồ nội thất đỉnh cao, đồ mỹ nghệ tinh xảo và các sản phẩm đòi hỏi độ bền cơ học tối đa.
- Gỗ trắc đỏ: Sở hữu màu đỏ sẫm ấm áp, vân gỗ rõ nét và có độ bóng tự nhiên. Gỗ trắc đỏ rất được ưa chuộng trong việc sản xuất các món đồ nội thất cao cấp như bộ bàn ghế, tủ chè, sập gụ, mang đến vẻ đẹp cổ điển và sang trọng cho không gian.
- Gỗ trắc xanh: Đặc trưng bởi màu xanh lục nhạt hoặc xanh lá cây dịu mắt, với hệ thống vân gỗ độc đáo. Gỗ trắc xanh thường được dùng để tạo tác các sản phẩm đồ mỹ nghệ, đồ trang trí nội thất mang tính nghệ thuật cao.
- Gỗ trắc vàng: Mang gam màu vàng nhạt hoặc vàng nâu ấm áp, vân gỗ đẹp mắt. Loại gỗ này phù hợp để chế tác nhiều loại đồ nội thất, từ bàn ghế đến các chi tiết trang trí, tạo cảm giác gần gũi và thanh lịch.
- Gỗ trắc đỏ đen: Như tên gọi, loại gỗ này là sự kết hợp hài hòa giữa hai gam màu đỏ và đen, tạo nên vẻ đẹp độc đáo và cuốn hút. Vân gỗ trắc đỏ đen thường rất ấn tượng, có thể là vân xoắn, vân thẳng hoặc vân núi, mang đến sự đa dạng trong thẩm mỹ.
So sánh gỗ trắc và gỗ cẩm lai
Gỗ trắc và gỗ cẩm lai đều là những loại gỗ quý hiếm, được đánh giá cao và ứng dụng rộng rãi trong sản xuất đồ gỗ cao cấp. Cả hai đều sở hữu những ưu điểm chung như độ bền vượt trội, vân gỗ đẹp mắt và màu sắc ấm áp, mang lại vẻ đẹp sang trọng cho không gian. Tuy nhiên, chúng cũng có những điểm khác biệt rõ rệt về màu sắc, vân gỗ và một số đặc tính khác, giúp người tiêu dùng có thể phân biệt và lựa chọn sản phẩm phù hợp.
Để phân biệt rõ hơn hai loại gỗ này, chúng ta có thể dựa vào các tiêu chí sau:
- Màu sắc: Gỗ trắc thường có xu hướng sở hữu tông màu đậm hơn, từ đen tuyền đến đỏ sẫm, trong khi gỗ cẩm lai thường có màu sắc tươi sáng và rực rỡ hơn.
- Vân gỗ: Vân gỗ trắc thường có dạng vân xoắn, vân núi hoặc vân chỉ, tạo cảm giác cổ điển và cầu kỳ. Ngược lại, gỗ cẩm lai thường có vân gỗ thẳng hoặc vân lượn sóng, mang vẻ đẹp thanh thoát và hiện đại hơn.
- Độ cứng: Cả hai loại gỗ đều rất cứng và chắc chắn, tuy nhiên, gỗ trắc thường được đánh giá là có độ cứng nhỉnh hơn một chút so với gỗ cẩm lai.
- Mùi hương: Gỗ trắc tỏa ra mùi thơm nhẹ nhàng, dễ chịu, đặc biệt khi được chà nhám hoặc đánh bóng. Gỗ cẩm lai cũng có mùi thơm, nhưng thường hơi chua hơn một chút khi mới khai thác và sẽ dịu đi theo thời gian.
Phân biệt gỗ trắc và gỗ trắc bách diệp
Mặc dù cùng mang trong tên gọi “trắc” và đều được xem là những loại gỗ quý giá, gỗ trắc và gỗ trắc bách diệp lại là hai loại gỗ hoàn toàn khác biệt về nguồn gốc, đặc tính và ứng dụng. Sự nhầm lẫn giữa hai loại gỗ này đôi khi xảy ra do tên gọi tương đồng, nhưng để đưa ra lựa chọn đúng đắn và đánh giá chính xác giá trị, việc hiểu rõ sự khác biệt là vô cùng cần thiết.
1. Gỗ trắc:
- Nguồn gốc: Thuộc họ Đậu (Fabaceae), có nguồn gốc chủ yếu từ các khu rừng nhiệt đới ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
- Đặc điểm: Nổi bật với hệ thống vân gỗ đẹp, màu sắc đa dạng (đen, đỏ, vàng, xanh), độ cứng cao, khả năng chịu lực tốt và đặc biệt là khả năng kháng mối mọt tự nhiên.
- Ứng dụng: Được ưa chuộng trong sản xuất đồ nội thất cao cấp, các tác phẩm điêu khắc nghệ thuật và đồ mỹ nghệ tinh xảo.
2. Gỗ trắc bách diệp:
- Nguồn gốc: Thuộc họ Hoàng đàn (Cupressaceae), có nguồn gốc từ Ấn Độ và được trồng phổ biến ở nhiều quốc gia Đông Nam Á.
- Đặc điểm: Gỗ có đặc tính cứng, màu vàng nhạt đặc trưng, vân gỗ thường thẳng. Loại gỗ này được biết đến nhiều hơn với công dụng làm hương liệu, dược liệu trong y học cổ truyền và làm cây cảnh.
- Ứng dụng: Chủ yếu dùng để sản xuất nhang, làm thuốc, chiết xuất tinh dầu, trồng làm cây cảnh quan hoặc làm gỗ xây dựng.
Ứng dụng đa dạng của cây gỗ trắc trong đời sống
Với vẻ đẹp tự nhiên tinh tế, độ bền vượt trội và giá trị thẩm mỹ cao, gỗ trắc đã khẳng định vị thế là một vật liệu quý giá, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống. Dưới đây là những ứng dụng nổi bật nhất của loại gỗ này:
1. Trong lĩnh vực nội thất:
- Bàn ghế: Bàn ghế làm từ gỗ trắc mang đến vẻ đẹp sang trọng, cổ điển và đẳng cấp cho không gian sống. Độ bền cao đảm bảo sản phẩm có thể sử dụng trong nhiều thập kỷ mà vẫn giữ được giá trị.
- Tủ: Các loại tủ như tủ chè, tủ quần áo, tủ rượu làm từ gỗ trắc thường được chạm khắc hoa văn tinh xảo, trở thành điểm nhấn nghệ thuật ấn tượng cho phòng khách, phòng ngủ hoặc phòng thờ.
- Sập: Sập gỗ trắc là một món đồ nội thất truyền thống mang đậm nét văn hóa Việt, thường được sử dụng để tiếp khách hoặc làm giường ngủ, thể hiện sự bề thế và gu thẩm mỹ tinh tế của gia chủ.
- Giường: Giường ngủ làm từ gỗ trắc không chỉ mang lại cảm giác ấm cúng, vững chãi mà còn góp phần nâng cao chất lượng giấc ngủ nhờ đặc tính tự nhiên của gỗ.
- Các đồ nội thất khác: Ngoài ra, gỗ trắc còn là lựa chọn tuyệt vời cho tủ sách, bàn làm việc, kệ tivi, bàn ăn, bàn trang điểm và các món đồ trang trí nội thất khác, tạo nên sự đồng bộ và sang trọng cho tổng thể không gian.
2. Trong lĩnh vực điêu khắc và mỹ nghệ:
- Tượng: Vân gỗ trắc đẹp mắt, màu sắc đa dạng cùng với đặc tính dễ chạm khắc đã giúp các nghệ nhân tạo ra những tác phẩm điêu khắc tượng Phật, tượng thần tài, tượng linh vật… vô cùng tinh xảo và sống động.
- Tranh: Tranh gỗ trắc thường tái hiện các chủ đề truyền thống, phong cảnh quê hương, tích truyện dân gian, mang đậm nét văn hóa và giá trị nghệ thuật dân tộc.
- Đồ trang trí: Các sản phẩm trang trí như bình phong, mâm gỗ, bát đĩa, lộc bình, đồ chặn giấy… làm từ gỗ trắc luôn được ưa chuộng bởi vẻ đẹp độc đáo và giá trị phong thủy.
3. Trong xây dựng và kiến trúc:
- Nội thất cao cấp: Gỗ trắc được sử dụng để làm cửa chính, cửa sổ, sàn nhà, trần nhà, cầu thang cho các công trình kiến trúc đòi hỏi sự sang trọng, bền vững và đẳng cấp.
- Đồ gỗ mỹ nghệ trong kiến trúc: Các chi tiết trang trí như cột nhà, kèo nhà, các cấu kiện gỗ trong đình chùa, nhà cổ cũng thường sử dụng gỗ trắc để đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền theo thời gian.
4. Các ứng dụng khác:
- Làm đồ thủ công mỹ nghệ: Gỗ trắc là vật liệu lý tưởng để chế tác các sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo như mặt nạ, đồ chơi truyền thống, đồ trang sức, hộp đựng đồ cá nhân…
- Làm nhạc cụ: Đặc tính âm học tốt của gỗ trắc giúp nó được sử dụng để chế tạo các loại nhạc cụ truyền thống như đàn bầu, đàn tranh, sáo, mang lại âm thanh vang và ấm.
- Ứng dụng trong y học cổ truyền: Một số bộ phận của cây trắc, đặc biệt là vỏ và rễ, theo y học cổ truyền được cho là có tác dụng trong việc điều trị một số bệnh lý nhất định.
Qua những chia sẻ chi tiết trên, có thể thấy gỗ trắc không chỉ là một loại gỗ quý hiếm mà còn là biểu tượng của sự sang trọng, bền vững và giá trị văn hóa. Từ nội thất đến mỹ nghệ, mỗi sản phẩm từ gỗ trắc đều mang một câu chuyện và giá trị riêng, xứng đáng với sự trân trọng và khám phá.
Hy vọng những thông tin chi tiết về gỗ trắc đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loại gỗ quý này. Để khám phá thêm nhiều kiến thức bổ ích khác, đừng quên ghé thăm chuyên mục Blog của chúng tôi nhé!
